Manfred Spitzer
CYFROWA DEMENCJA
Cyfrowa demencja to określenie, którego południowokoreańscy lekarze użyli po raz pierwszy
przed kilku laty do opisania symptomów chorobowych – zarówno
psychicznych, jak i fizycznych – będących skutkiem
niekontrolowanego korzystania z mediów cyfrowych. Renomowany
niemiecki psychiatra i neurobilog, Manfred Spitzer, daje szczegółowy
wgląd w istotę i przyczyny tego zjawiska w swojej najnowszej książce
Cyfrowa
demencja,
która w Niemczech od momentu wydania w sierpniu 2012 roku zajmuje
nieprzerwanie jedno z czołowych miejsc na liście bestsellerów
czasopisma „Spiegel” w kategorii książek
popularnonaukowych.
Cyfrowa
demencja wywołała
ostrą debatę medialną i to nie tylko w obszarze niemieckojęzycznym.
Prezentowane przez profesora Spitzera tezy podzieliły zarówno opinię
publiczną, jak i kręgi fachowe na dwa antagonistyczne obozy. Zdaniem
Spitzera intesywne korzystanie z mediów cyfrowych skutkuje –
zwłaszcza u dzieci i młodzieży – zanikiem samodzielnego
myślenia, to zaś prowadzi do zakłócenia uwagi i orientacji
przestrzennej oraz pogarszania się wyników w nauce. Na płaszczyźnie
emocjonalnej ceną za zbyt częste przebywanie w cyfrowym świecie jest
samotność, wycofanie się z realnego życia, problemy ze spaniem i
koncentracją włącznie z depresją i prawdziwym uzależnieniem od mediów
elektronicznych. Według cytowanych przez autora statystyk w Niemczech
liczba uzależnionych od internetu dzieci i młodzieży sięga już 250
000 i stale rośnie. Krytycy zarzucają Spizterowi, że prezetuje swe
poglądy w sposób zbyt jednostronny i nie zawsze spełniający naukowe
kryteria. Twierdzą też, że „wiesza psy” na zdobyczach
techniki i świecie nowoczesnych mediów, które stały się nierozłącznym
elementem naszej rzeczywistości i trudno dziś ją sobie bez nich
wyobrazić.
Nakład
książki Spitzera przekroczył dotąd 140 000 egzemplarzy. Liczba ta
mówi sama za siebie i świadczy o wielkiej wadze i aktualności
poruszanej przez niemieckiego naukowca problematyki, która dotyka
coraz większej liczby obywateli krajów rozwiniętych, a w najbliższej
przyszłości może dotyczyć całej ludzkości. Neurobiolog z Ulm opiera
swoje tezy przede wszystkim na najnowszych wynikach badań naukowych w
dziedzinie neurobiologii, zwłaszcza tych prowadzonych w Niemczech i w
Stanach Zjednoczonych. Mając na uwadze porównywalną intensywność
postępu technologicznego w każdym z państw wysoko rozwiniętych,
możemy zakładać, że tezy profesora Spitzera odnoszą się do całego
świata uprzemysłowionego – w tym również do Polski.
Książka
Cyfrowa
demencja
będzie kolejną pozycją w serii Kontrasty
i Kontrowersje
Wydawnictwa Dobra Literatura. Serię otwiera wydana w marcu 2012 roku
książka młodego niemieckiego filozowa, Michaela Schmidta-Salomona pt.
Humanizm
ewolucyjny – dlaczego możliwe jest dobre życie w złym świecie,
będąca wprowadzeniem do idei tzw. humanizmu ewolucyjnego. Nasze
wydawnictwo stara się poprzez świadomy dobór autorów i poruszanych
przez nich trudnych i kontrowersyjnych tematów wnosić wkład w
zmienianie otaczającego nas świata. Społeczne kontrasty i osobiste
dylematy jednostki ludzkiej ukazywaliśmy dotąd w literaturze pięknej,
reportażu i książkach autobiograficznych. Cyfrowa
demncja
stanowi poszerzenie naszego asortymentu o pozycje popularnonaukowe
dotyczące pedagogiki medialnej i neurodydaktyki; w przyszłości
planujemy kolejne publikacje także z innych dziedzin nauki i
filozofii. Manfred Spitzer jest jednym z bardziej znanych i
uznawanych neurobiologów zarówno w obszarze niemieckojęzycznym, jak i
w innych krajach. Poruszane przez niego kwestie są na tyle
kontrowersyjne, że stanowią naszym zdaniem doskonały punkt wyjścia do
zapoczątkowania otwartej debaty społecznej także w Polsce. Innym
ważnym celem naszego wydawnictwa jest przybliżenie polskiemu
czytelnikowi aktualnego stanu wiedzy naukowej z obszaru
niemieckojęzycznego. Prowadzone w Niemczech badania neurobiologiczne
i neurodydaktyczne oraz wynikające z nich debaty społeczne mają duży
wpływ na zmianający się w szybkim tempie obraz człowieka i wnoszą
znaczący wkład do międzynarodowych dyskusji na temat konieczności
przebudowania wszystkich dotychczasowych struktur społecznych.
Widzimy także konieczność rozbudzenia w Polakach świadomości, że na
skutek braku odpowiednich publikacji książkowych wspomniany rozwój w
niemieckiej przestrzeni kulturowej nie został dotąd u nas należycie
zauważony. Szczególnie ważne wydają się tu nowe koncepcje
pedagogiczne, za którymi stoją takie autorytety jak Manfred Spitzer
czy światowej rangi niemiecki neurobiolog profesor Gerald Hüther.
Przykładem jednej z takich idei jest inicjatywa „Budząca się
szkoła“. Niemcy po raz kolejny mają w pedagogice wiele do
zaoferowania i byłoby wielką stratą nie skorzystać z nowych
możliwości, jakie dzięki tym koncepcjom otwierają się przed
współczesnym społeczeństwem.
|